‘Maar nu draai ik ‘m om’. Ja hoor, hij weer. Best irritant en vermoeiend. Iemand die niet met je meedenkt en je gelijk geeft, maar steevast wat jij zegt ’omdraait’. Toch ben ik dit ‘omdenken’ steeds meer gaan waarderen. We hebben een fosfaatoverschot? Nee, we zijn een fosfaatmijn. Watervervuiler? Nee, waterzuiveraar. CO2-bron, nee CO2-put. Biodiversiteit vernieler? Nee, biodiversiteit verrijker. Enzovoort. Onmogelijk? Uiteraard niet. Alles kan. Alleen weten we nog niet altijd precies hoe. Werken aan kansen is veel leuker dan vechten tegen problemen. Levert meestal meer op. En geeft een veel beter imago. Bijvoorbeeld fosfaat. Essentiële bouwstof voor voedsel, eindige delfstof uit Marokkaanse en Chinese mijnen. De prijs is de afgelopen 20 jaar verdrievoudigd. Daar wil je je voedselproductie niet van afhankelijk maken. Landbouw concentreert in het milieu verdwenen fosfaat in planten, voedsel en uiteindelijk in mest. Met mestraffinage maken we een fosfaatconcentraat dat de delfstof kan vervangen. Of watervervuiling. De bijdrage van de landbouw is al veel minder dan pakweg 20 jaar geleden. Maar, we kunnen meer. De watervervuiling van riooloverstorten en RWZI’s opruimen bijvoorbeeld. Door vervuild oppervlaktewater te zuiveren met biocascades en de biomassa als veevoer of bodemverbeteraar te gebruiken. Zo trekken we fosfaat en nitraat uit het water en brengen het terug in de voedselkringloop. Voer uit eigen sloot. De landbouw als één grote upcycle-sector. Of broeikasgas emissies. Door verhoging van organische stof in de bodem slaan we koolstof op. Potentieel goed voor een 15% kleinere carbonfootprint. De Canadese boer Joe Dorgan ontdekte dat zeewier in het rantsoen de methaanemissie fors vermindert. Voeg daar nog wat duurzame energie (zon, wind, biogas) aan toe en klimaatnegatieve melk lonkt. Of biodiversiteit. Ik hoor Jaap Dirkmaat nog vertellen dat de meeste biodiversiteit in de randen zit. Liever een bosrand dan een bos. Zonder boer geen randen. Singels, houtwallen, slootkanten, allemaal producten van en kansen voor de landbouw. Wat is dan de uitdaging? Willen, doen, laten zien, vrienden maken en op waarde zetten! Met ons project Dairyland Stewardship Council (DSC) gaan we dat in Overijssel proberen. Samen met Landschap Overijssel, Nationaal Groenfonds, LTO en anderen de kans die biodiversiteit heet verzilveren. Moet kunnen. Want alles kan.
Carel de Vries
Manager Courage