Alleen de koe is vrij
De melkveehouderij moet en wil vernieuwen om ook in de toekomst maatschappelijke waarde te hebben. Het is voor melkveehouders echter allerminst eenvoudig dat te realiseren, zelfs al wil je graag en héb je toekomstdromen. Dit komt omdat je onderdeel bent van een systeem, een grotere omgeving waarin heel veel partijen en organisaties een rol hebben.
Je hebt afspraken met je leveranciers en met je afnemers, en ook financiële verplichtingen naar je bank. En niet in het minste ben je natuurlijk zelf ook onderdeel hiervan, door je eigen overtuigingen en ‘zo heb ik het altijd gedaan’. Zonder dat we ’t willen houden onze omgeving en samenwerkingspartners, verandering tegen. Maar hoe brengen we die verandering toch aan het rollen? Dat is de reden voor het ontstaan van Koetopia, maar bijvoorbeeld ook het project LandvanWaarde.
Op naar Koetopia
Het idee achter Koetopia ontstond tijdens een brainstorm in een zaaltje in het midden van het land. Met het project van Sanne en Christian is het eerste Koetopia-experiment werkelijkheid geworden. Tijdens de brainstorm met frisse denkers van binnen en buiten de sector, kwamen we tot de conclusie dat innovaties in de melkveehouderij ook worden tegengehouden door het bestaande systeem, bestaande tradities en werkwijzen en ook door onze eigen vastgeroeste normen en waarden.
Wat zou er gebeuren als de boer, als mens en ondernemer, echt zijn of haar hart kon volgen en het bedrijf zou kunnen organiseren naar zijn of haar ideaal? Als hij of zij de volledige vrijheid had en die ook pakte om de beschikbare grond te benutten en de koe een plek te geven zoals hem of haar dat goeddunkt. Wat voor een nieuw bedrijf, welk Koetopia, zou er dan ontstaan?
Al snel bleek dat het niet eenvoudig is om al het ‘bestaande’ los te laten en vrij te zijn: De grond die toch nog niet direct beschikbaar was, de vergunningverlening die niet zonder restricties is, maar ook Sanne en Christian die zelf nog op zoek gingen naar hun vrijheid van denken en handelen. Er was er eigenlijk maar één echt vrij in dit verhaal en dat is de koe. Toch is er uiteindelijk een prachtig concept opgeleverd dat niet op deze manier was gevormd zonder Koetopia, daar ben ik van overtuigd.
U-bocht
Dat heeft zeker ook te maken met de aanpak van het Reframing ontwerpproces waarbij we via de u-bocht naar de toekomst gingen en van daaruit weer terug naar het nu. Hierbij is zo onafhankelijk mogelijk in beeld gebracht wat de toekomstige behoeften zijn. Dit op basis van de trends en ontwikkelingen, en toegespitst op de toekomstige ‘markt’ van Heerlijkheid Linde: de wijk de Vijfhoek. Van daaruit, en vanuit de passie en ambitie van Sanne en Christian, is het unieke ontwerp tot stand gekomen.
Sanne en Christian zijn hierbij uitgedaagd om na te denken over hun keuzes, hebben het bestaande meer los kunnen laten en zijn uit hun comfortzone geholpen. Dit was zeker geen comfortabel proces maar deze aanpak, in combinatie met hun tomeloze energie en ambitie, heeft zeker bijgedragen aan de kwaliteit van het ontwerp. En tot slot is de samenwerking met Stichting IJssellandschap hierin echt bijzonder te noemen. Het commitment aan Sanne en Christian, maar ook het vertrouwen in de procesaanpak gaven de rust en de ruimte en het vrije speelveld dat nodig is voor Koetopia.
Inspireren
Daarmee vind ik dit eerste Koetopia-experiment zeer geslaagd. Sanne en Christian gaan nu door het leven als eersten der Koetopianen. Vanuit Courage hopen we dat er velen zullen volgen. Dat Heerlijkheid Linde, maar vooral ook het proces, anderen mag inspireren en verleiden tot nieuwe concepten en ideeën voor een melkveehouderij van overmorgen!
Erik Koldewey
