Biomimicry & melkveehouderij
Een verkenning naar de meerwaarde van het biomimicy gedachtegoed voor de Nederlandse melkveehouderij.
Ideeën voor een melkveehouderijsector die al het leven bevordert
Met Biomimicry-bril sector evalueren en ontwikkelen
Saskia van den Muijsenberg (BiomimicryNL) en Carel de Vries (Courage) hebben een essay geschreven. In het essay hebben ze zich laten leiden door biomimicry: innovatie geïnspireerd door de natuur. Ze willen met het essay een bijdrage leveren aan het denken en debatteren over de ontwikkeling van voedselsystemen in het algemeen en de melkveehouderij in het bijzonder. “We hebben de sector geëvalueerd aan de hand van de aan biomimicry ontleende ‘Life’s Principles(LPs)*’ en daarna zijn we ideeën gaan genereren. Met als doel: hoe komen we tot duurzame innovatie van de sector als we kijken vanuit de natuurlijke principes”, aldus Saskia.
Het is nu noodzakelijk
Carel de Vries vertelt over de aanleiding van het essay: “We zijn zeer succesvol met het voeden van de groeiende wereldbevolking, maar tegelijkertijd hebben we te maken met ernstig systeemfalen. Denk aan ecologische uitputting (biodiversiteit, klimaat en bodemvruchtbaarheid). Maar ook gezondheid van mens en dier, afname variatie, concentratie van ketenmacht en verspilling spelen een grote rol. Voedselsystemen ontwikkelen zich tot industriële systemen, die steeds verder verwijderd zijn van hun natuurlijke oorsprong.”
Saskia gaat verder: “De LPs zijn de succesfactoren van de evolutie. We waren benieuwd of deze lessen bruikbaar zijn voor een voedselsysteem als de melkveehouderij. Hoe kunnen ze ons helpen een systeem te evalueren en te ontwikkelen zodat ze condities creëert die het leven bevorderen? En dan niet alleen het leven van de consument, maar al het leven.”
Nieuwe inzichten
“Na onze bescheiden inspanning kunnen we concluderen dat werken vanuit een biomimicry-bril veel nieuwe inzichten brengt. Bovendien laat het ons zien dat de manier waarop we ons voedselsysteem nu hebben georganiseerd niet in lijn is met de LPs. Op korte termijn zorgt het voor eenzijdige winst, maar op langere termijn ondermijnt het haar eigen functioneren. En ideeën hebben we voldoende. Daarbij variëren we van best bekend tot echt baanbrekend. In het essay noemen we de robot als bedrijfsopvolger, vertical farming en aquafarming. Maar ook de toepassing van automatische gedragsanalyse met behulp van sensoren en beeldregistratie, real time melk analyse, nano sensoren onder huid. Door naar de natuur te kijken ontstonden ook veel vragen. We zien bijvoorbeeld in de natuur dat het bestaan van niches, competitie reduceert en dat diversiteit een systeem veerkrachtig maakt; in de melkveesector maken we van alle lokale variaties één homogene melk. Is dat slim? Natuurlijke ecosystemen leveren ‘diensten’ (voorzieningen: zoals het leveren van schoon drinkwater, regulerende zoals natuurlijke plaagbestrijding, culturele ecosysteemdiensten en ondersteunende als bodemvorming en nutriëntenkringloop). Wat als boeren naast het leveren van voedsel (= voorzienend) ook die andere ecosysteemdiensten in hun businessmodel zouden opnemen, en daar dan ook voor beloond worden?
Meerwaarde door slimme beplanting
“Een ander principe – ga efficiënt om met grondstoffen en energie – komt tot leven in het concept agroforestry (bosweide). Een combinatie van veehouderij en boomkwekerij, die tot meerwaarde voor beide partijen kan leiden. Of oevervegetatie waar door slimme beplanting meerwaarde op het vlak van ecologie en economie geboekt kan worden.”
Duurzaam voedselsysteem
“De ideeën hebben we opgeschreven en gaan we delen. Het doel dat wij met dit essay hebben, is een bijdrage te leveren aan het denken en debatteren over de ontwikkeling van melkveehouderij. Samen met kennispartners, ondernemers en overheid willen we die lessen vertalen in concrete activiteiten en projecten. Want het is voor ons helder: wanneer we elk toekomstig ontwerp – van proces, organisatie, systeem en beleid – toetsen aan de hand van de LPs krijgen we een inherent duurzaam en zelfs regeneratief voedselsysteem”, aldus een enthousiaste Saskia.”
*Life’s Principles:
- Wees goed afgestemd op je lokale omgeving
- Pas je aan veranderende omstandigheden aan
- Evolueer om te overleven
- Ga efficiënt om met grondstoffen en energie
- Gebruik levensvriendelijke chemie
- Integreer ontwikkeling met groei
Biomimicry & melkveehouderij
