‘Vertrouwen belangrijk voor succes’
De pilot voor de nieuwe samenwerkingsvorm tussen veearts en melkveehouder is gestart. Het vernieuwde karakter zit in de gedeelde verantwoordelijk voor een gezonde veestapel. Het verdienmodel is daarop afgestemd. Frank brengt in eerste instantie 2/3 van de begeleidingskosten in rekening, de resterende kosten declareert hij pas na het behalen van het doel. Bovendien krijgt hij dan een bonus. Is deze vorm van samenwerking kansrijk? Veearts Frank Oort en melkveehouder Marten Knol zijn gestart met een pilot. Zij vertellen over de eerste ervaringen.

Direct geïnteresseerd
Marten Knol vertelt: "Voorheen was het: hoe zieker de koe, hoe meer de veearts verdient. Een situatie die mij altijd wel tegenstond. Toen ik hoorde van een nieuw samenwerkingsmodel, was ik direct geïnteresseerd. Frank Oort, mijn veearts, stond er ook meteen voor open. Samen hebben we toen, met begeleiding vanuit Courage, een 'contract' opgesteld. Uitgangspunt was het terugbrengen van nieuwe koeien met een verhoogd celgetal van 10% naar 5%. Hierin is de rol en de kennis van de veearts essentieel, zijn advies is van invloed op de 'score'. Behalen we het gewenste resultaat dan verdient Frank een bonus.”

Mijn drijfveer
Veearts Frank Oort is een groot voorstander van deze aanpak. "Ik ben gebaat bij een goede gezondheid op het bedrijf. Dankzij deze manier verdien ik meer als ik mijn werk goed doe: als de beesten van de veehouder gezond zijn. Uiteindelijk is dat ook mijn drijfveer: gezonde, goed presterende dieren. Daarvoor ben ik ooit dit vak ingestapt; dierwelzijn vergroten, zorgdragen voor een goede gezondheid van de dieren. In deze constructie is mijn rol anders dan voorheen. De boer en ik zijn partners; samen werken we aan een gezonde veestapel."

Vertrouwen
Beide heren zijn het er over eens dat de verhoudingen anders zijn komen liggen. Marten vertelt: "Het advies van de veearts is niet meer vrijblijvend, het is nu een afspraak geworden. We werken samen voor een goed resultaat. Krijg ik een advies waar ik achter sta, dan wordt dat een afspraak en volg ik dat op. We werken samen aan een doel." De veearts haakt hier op in: "Ik ben meer partner geworden. Marten respecteert mijn advies en volgt het op, dat sorteert effect; het aantal nieuwe koeien met een verhoogd celgetal is de afgelopen periode al gedaald naar 7%. In korte tijd is een mooie sprong voorwaarts gemaakt. Dat versterkt de relatie." Marten sluit het verhaal af: "De aanpak werkt. Ik heb vertrouwen in de veearts. Vertrouwen in elkaar is noodzakelijk voor succes. Volg ik het advies niet op zoals afgesproken, dan komen we nergens. Samen zorgen we voor gezondere dieren en samen worden we er beter van."

Marten en Frank breiden de samenwerking uit. Ze kijken al naar andere parameters waarop ze resultaten kunnen meten en afspraken kunnen maken.  

Met het project Gezonde Partners zet Courage in op vernieuwing van het samenwerkingsmodel tussen melkveehouder en dierenarts. Het doel is samen werken aan verhoging van diergezondheid, dierwelzijn en terugdringing van medicijngebruik. We gaan het gesprek aan met twee Gezonde Partners: Adri Abrahamse (Markenesse) en Wendy Wesselingh (DAP Noordoostpolder).  

Direct enthousiast
Wendy start: “Adri bracht mij op de hoogte van het concept Gezonde Partners. Hij had er over gehoord via Courage. We hebben het besproken en ik was direct enthousiast. Het concept spreekt mij aan: ik sta open voor vernieuwing van samenwerkingsvormen.” Adri haakt aan op Wendy. “We zijn op 1 april gestart met het project. Een duidelijke doelstelling geformuleerd: vruchtbaarheid verhogen. Deze is vervolgens nader gedefinieerd. Uiteindelijk komen we uit bij het terugdringen van het percentage koeien dat wordt ‘uitgestoten’ wegens onvruchtbaarheid.”

Samen overleggen
“Op basis van de doelstelling hebben we samen een plan van aanpak opgesteld. Een belangrijke wijziging: in plaats van één keer per maand, keken we nu 2 keer per maand alle koeien na. Op de eerste en derde maandag van de maand. Zo zie je probleemkoeien twee keer in een cyclus”, legt Adri de aanpak uit. Wendy sluit daarbij aan: “De grootste winst zit in mijn ogen in het feit dat we nu samen overleggen. Wat wil Adri, wat kan Adri en wat adviseer ik Adri op basis van deze kennis. Dat wil ik iedereen aanraden, het zorgt voor beter en gerichter advies. En daar profiteert iedereen van: koe, boer en dierenarts.”

Geleidelijk beter
Adri neemt ons mee in de resultaten: “Het project loopt naar tevredenheid. Maar de resultaten fluctueren enorm. Kijk je naar de grote lijn, dan zie je dat het beter gaat. Niet in grote stappen maar geleidelijk. Wil je een juist beeld hebben, dan dien je tijd te investeren in de evaluatie van de resultaten. Veelal schiet dat erbij in. Iedereen is druk en richt zich op de dagelijkse gang van zaken.”

Gezond verstand
Met Gezonde Partners kiezen melkveehouder en dierenarts voor een intensieve samenwerking. Adri: “Wij hebben een lange en fijne samenwerking met wederzijds vertrouwen. Het verschil dat voor het project kreeg ik een advies, nu maken we een afspraak. We willen allebei ons gezamenlijk doel behalen. Wendy deelt ook haar visie: “Het verschil is dat we de afspraken vastleggen. Die zijn overigens niet in beton gegoten. Met gezond verstand bekijken we de afspraken en kijken of aanpassingen noodzakelijk zijn.” Adri sluit af: “Deze vorm van samenwerken gaan we ook voortzetten. Ik twijfel wel over de bonus-malusregeling. Halen we de doelstelling niet maar zijn de resultaten wel verbeterd, dan heeft de dierenarts alleen een malus en heb ik dubbel voordeel. Dat is mijn ogen voor de dierenarts niet helemaal fair.” 

Gezonde Partners richting de toekomst! 
 

Onlangs kwamen de deelnemers aan het project Gezonde Partners bijeen. De belangrijkste conclusie van de dag? Alle Gezonde Partners zijn enthousiast over de nieuwe vorm van samenwerken en ze gaan er mee door! Er was ruimte voor het uitwisselen van ervaringen en sprekers Wilma Steeneveld & Roeland Wessels gaven verdieping op de thema’s communicatie en economie. De positieve respons is voor Courage aanleiding het concept verder te ontwikkelen.

Samen een doel hebben
Carel de Vries vertelt over de startfase van Gezonde Partners. “We hebben veel geleerd en er is vooruitgang geboekt. Iedereen is enthousiast over deze vorm van samenwerken. Samen een doel voor ogen hebben, een uitdaging aangaan en daar heel gericht, planmatig naar toe werken. Dit alles, inclusief een financiële bonus/malus, vastgelegd in een overeenkomst. Weg met de vrijblijvendheid. Advies wordt afspraak. Dat is zowel de veehouders als de dierenartsen goed bevallen. Ze willen er allemaal mee door. Het is mooi te zien dat euro’s tellen, maar er meer is. Het plezier van betere resultaten en minder problemen is minstens zo belangrijk. Met een partner beleef je meer schik dan met een leverancier. Ik geloof in deze samenwerkingsvorm en denk dat het voor de veehouders en dierenartsen een effectieve manier is om diergezondheid naar een hoger niveau te tillen. En dat is niet alleen voor de deelnemers van belang, maar uiteindelijk voor de hele sector.”

De komende maanden gaat Courage de resultaten ophalen samen met studenten van HAS Den Bosch. Daarnaast wordt belangrijke informatie aangeleverd door WUR, Faculteit Diergeneeskunde en St. Anna Advies. Met de input kijkt Courage hoe samen met de huidige Gezonde Partners, de pioniers, de aanpak verdiept kan worden. Daarnaast worden hulpmiddelen ontwikkeld om het concept op een groter aantal bedrijven toe te kunnen toepassen.

Communicatie en economie
Tijdens de bijeenkomst was de middag gereserveerd voor verdieping op een tweetal belangrijke thema’s: communicatie en economie. Roeland Wessels en Wilma Steeneveld zijn uitgenodigd om vanuit hun ervaring de deelnemers aan het project te inspireren op het vlak van communicatie en economie.

S.A.M.E.N.
Goede communicatie is het smeermiddel en de voorwaarde voor het opbouwen van een sterk, effectief en plezierig partnerschap. Roeland Wessels, van St. Anna Advies, zelf dierenarts, gaf een bloemrijke presentatie met een aantal handige tips en voorwaarden om te komen tot effectieve en goede communicatie:

• S.A.M.E.N.= Samen Afspraken Maken En Nakomen.
• Goede communicatie is AED: Aardig, Empathisch én Duidelijk.
• Met L.S.D. loopt een gesprek soepel (Luisteren. Samenvatten. Doorvragen).
• Voor dierenartsen is het stellen van de goede vraag vaak moeilijker dan het geven van het juiste antwoord.
• Daarbij helpt NIVEA (Niet Invullen Voor Een Ander).

Gezondheidswinst is economische winst!
“We hebben goed zicht op wat de extra inspanningen voor diergezondheid kosten maar niet wat ze opbrengen, terwijl dat toch een belangrijke reden is om aan diergezondheid te werken, vertelt Geart Benedictus, die in opdracht van Courage het project leidt. “Dr. Wilma Steeneveld werkzaam aan de Wageningen Universiteit en Universiteit Utrecht, Faculteit Diergeneeskunde, is gespecialiseerd in dit onderwerp en gaf ons inzicht in de ‘verdienmogelijkheden’. Ze schetste aan de hand van de cijfers een beeld van de prestaties. Ze maakt daarbij gebruik van economische rekenmodellen, die inzicht geven in onzichtbare opbrengsten van gezonde dieren. Het beeld dat ze schetst is een indicatie. De tools geven een beter en betrouwbaarder beeld als de boer meer bedrijfsinformatie beschikbaar stelt. Dr. Steeneveld spoort de deelnemers aan zelf met deze modellen aan de slag te gaan en zo zelf conclusies te trekken over de winst die met verbetering van de diergezondheid behaald kan worden.”

Na het afronden van de pilotfase Gezonde Partners is de grote vraag: hoe gaan we nu verder? Het merendeel van de huidige partners willen graag door met de nieuwe samenwerkingsvorm. De eindrapportage door HAS-studenten en Sint Anna Advies bevestigt de positieve ‘gevoelens’. En ook de Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Diergeneeskunde, Faculteit Diergeneeskunde en Duurzame Zuivelketen zijn positief over het project. Carel de Vries, programmadirecteur Courage: “Support vanuit de sector is voor ons een voorwaarde om dit concept door te ontwikkelen. De sector schaart zich achter ons, de financiering krijgt vorm. Fondsen LTO Noord heeft al een royale bijdrage toegezegd. Kortom, Gezonde Partners kan rekenen op gezonde belangstelling en gaat voor groei.”

Tweede fase
De tweede fase van het project Gezonde Partners krijgt vorm in een vervolgplan voor twee jaar.  Geart Benedictus, projectleider Gezonde Partners, vertelt over de ambities. “Draagvlak vanuit de sector is belangrijk. Een project kan pas een succes worden als de deelnemers het omarmen. Dat is wat we nu zien gebeuren. Bovendien krijgt de financiering steeds meer vorm. Meerdere financiers hebben financiering toegezegd. Daarmee bouwen we aan een stevige basis onder het project. Een project dat we de komende herfst opschalen naar 75 pilots.”

Goede cijfers
“Starten met 75 en daarna opschalen betekent niet dat we enige concessies doen aan het resultaat. Na afloop van de tweede pilot willen we goede cijfers tonen. Samen met het projectteam hebben we ons de volgende doelen gesteld. Bij 80% van de pilots moet de diergezondheid en het dierwelzijn aantoonbaar zijn verbeterd, arbeidsvreugde is toegenomen en de bedrijfseconomische resultaten zijn verbeterd”, aldus de projectleider.

Vervolgstappen
Carel de Vries voegt toe: “We willen een helpdesk voor boeren en dierenartsen optuigen, een cursus Gezonde Partners opzetten voor dierenartsen en een toolbox ontwikkelen. Daarnaast gebruiken we de resultaten van dit project om ook te kijken naar vervolgstappen. Hoe kunnen we dit concept zelfstandig uitrollen naar minimaal 1.000 melkveebedrijven? Want onze ambitie is groter dan de pilots, we willen veehouders en dierenartsen faciliteren zodat zij samen diergezondheid in de melkveehouderij structureel op een hoger plan te tillen.”

Gezonde Partners in de startblokken om op te schalen

“We staan klaar om het vervolgtraject van Gezonde Partners te starten. De financiering is op een haar na gevild, achter de schermen zijn we al druk bezig met de voorbereidingen. We hebben een mooie uitdaging: we schalen op naar 75 Gezonde Partners”, we zijn in gesprek met Rik Vlemmings van de ZLTO. 

Doelgerichte aanpak
“Via de ZLTO hebben we gehoord van het pilotproject. Wat ons aansprak in het idee van Gezonde Partners is de planmatige, doelgerichte aanpak voor het stapsgewijs verbeteren van de diergezondheid. Ik heb ervaring opgedaan met de ontwikkeling van OptiCow en in het verleden projecten als Grip op Klauwen en Verlengen van de Levensduur gedraaid. Projecten die wat betreft de planmatige aanpak zijn te vergelijken met Gezonde Partners.”

Succes op lange termijn
Rik gaat verder: “Naast de doelgerichte, planmatige aanpak spreekt ons vooral de intentie van het project aan: het op een hoger plan tillen van de diergezondheid met behulp van een nieuw samenwerkingsmodel  tussen melkveehouder en dierenarts. De kern daarvan is dat heel concrete doelen gesteld worden voor een betere diergezondheid en dat beiden, dierenarts en veehouder, verantwoordelijkheid nemen voor het te behalen resultaat. Het doel, het bijbehorende plan van aanpak, en een financiële bonus/malus, worden in een samenwerkingsovereenkomst vastgelegd. Zo ontstaat een gezamenlijk doel en een gedeeld belang. Daarbij komt het accent veel meer te liggen op kennisdeling tussen veehouder en dierenarts. Ik ben overtuigd dat deze vorm van samenwerking grote kans van slagen heeft, maar het zal tijd kosten om deze omslag in werken en denken te maken. Als we nu een aantal jaren de tijd nemen, dan gaat het slagen; daar ben ik van overtuigd. Uit de eerste pilot is gebleken dat het werkplezier, de arbeidsvreugde bij zowel de melkveehouder als dierarts toeneemt. Zij zijn partners in dit model en werken samen aan betere gezondheidsresultaten.”

We staan in de startblokken
“De handleidingen en werkwijzen zijn aangepast op basis van ervaringen uit de pilot. Als we de financiering rond hebben, dan starten we met het werven van de nieuwe melkveehouders die mee willen doen aan Gezonde Partners. We beginnen met de werving nadrukkelijk bij de melkveehouders. Alleen wanneer zij het echt willen, wordt het een succes”, aldus een enthousiaste Rik.

Samen doelgericht diergezondheid verbeteren

Verbetering van diergezondheid en dierwelzijn is een belangrijke ambitie van de melkveehouderij. Goed voor koe, boer en dierenarts. Het vergroot bovendien de maatschappelijke waardering voor de sector en het werkplezier van veehouder en dierenarts. Hoe gaan we dat realiseren? In Gezonde Partners ontwikkelen we  een nieuw samenwerkingsmodel tussen boer en dierenarts.. Wij zoeken nog koppels (boer en dierenarts) die volgens het nieuwe win-win model willen samenwerken als Gezonde Partners samen. Doet u ook mee?

‘De kern van het project is dat boer en dierenarts een niet-vrijblijvende samenwerking aangaan waarin doelen, verantwoordelijkheden en belangen worden gedeeld’, vertelt Carel de Vries, manager van Courage. ‘Beiden gaan meer verdienen naarmate de afgesproken diergezondheidsdoelen worden gehaald. Boer en dierenarts worden op een nieuwe manier partners.’

Bonus en malus
Afgelopen 2 jaar hebben twaalf melkveehouders en hun dierenarts een pilot gedraaid. Elk koppel stelde een doel vast voor het verbeteren van de diergezondheid én het realiseren van meer rendement. Bijvoorbeeld het terugdringen van klauwaandoeningen en kalversterfte of het verbeteren van de vruchtbaarheid. Vervolgens maken de twee afspraken over de financiële vergoeding op basis van een bonus-malussysteem. Als het doel is gerealiseerd, dan ontvangt de dierenarts een bonus, wordt het doel niet behaald dan is er sprake van een malus.

De praktijk
Wilco Boet van Dierenartsencentrum De Peelhorst draaide met Freek Vermeulen uit Sint Hubert mee in de pilot. “Ik kan twee derde van mijn uren direct declareren, maar de rest krijg ik pas betaald als het gezondheidsdoel op het bedrijf is gehaald. Het is erg wennen aan het idee dat de dierenarts medeverantwoordelijkheid draagt voor de inzet van de veehouder. In het meest negatieve geval kan de veehouder ervoor zorgen dat het doel op het nippertje niet wordt gehaald, waardoor hij het restbedrag niet hoeft te betalen.” Inmiddels heeft Boet een jaar ervaring met deze nieuwe samenwerkingsvorm. “Het contact met de familie Vermeulen is prettig. Het zijn vriendelijke en sociale mensen.” Volgens de dierenarts is het belangrijk dat beide partijen op elkaar kunnen bouwen. Hij merkte al snel dat de familie Vermeulen de afspraken nakwam.

80%
Gezonde Partners draait om onderling vertrouwen, respect voor elkaars vakmanschap en goede onderlinge communicatie. Als dat lukt, dan pluk je de vruchten van de samenwerking. Bij de twaalf koppels die nu een jaar ervaring hebben met dit concept zijn de resultaten verbeterd. ‘Bij 80 procent van de deelnemers zijn de gezondheidsdoelstellingen gehaald. Ook geven zowel boer als dierenarts aan dat de arbeidsvreugde is toegenomen.’

Uitbreiden naar 75 koppels
Bent u dierenarts of melkveehouder en wilt u zich graag aanmelden als gezonde partner? Meldt u zich dan hieronder aan.
Een relatie waarbij doelen, profijt en verantwoordelijkheden worden gedeeld. Bekijk de folder hier.
Ontdek hier de ervaring van dierenarts Wilco Boet en melkveehouder Freek Vermeulen uit Sint Hubert.
Hier leest u de ervaring van melkveehouder Joost Muskens.

Bron: LTO Noord
 

Interesse?

Meld u hier aan en wij nemen contact met u op.

De ervaring van Jan van Ittersum & Esther Meuleman
 

Melkveehouder Jan van Ittersum Mastenbroek 93 koeien   Dierenarts Esther Meuleman Veterinair Centrum Genemuiden

De aanleiding
Volgens Jan is preventief werken de toekomst. Hierdoor sprak het concept van Gezonde Partners hem erg aan. Esther was nog niet bekend met het project voordat Jan haar hierover vertelde. Na wat meer verdieping was Esther’s interesse gewekt en gingen ze samen aan de slag. Jan zag dat er verbetering mogelijk was in de opstart periode van zijn melkvee. De lactatiewaarde van de oudere koeien lag lager dan die van de pinken en tweede kalfskoeien. Om de opstart te verbeteren hebben ze de focus gelegd op de conditie en het rantsoen in de droogstand. Het doel dat ze samen gesteld hebben was daarom de lactatiewaarde bij oudere koeien verhogen naar een lactatiewaarde van 100 of meer.

Het project
Nadat Esther de training van Gezonde Partners had gevolgd zijn ze begonnen met het opstellen van het Plan van Aanpak. Het was zoeken naar een duidelijke doelstelling om de opstart groep te verbeteren. Hierbij hebben ze ondersteuning gehad van Gezonde Partners. “Het voorspellen van de vooruitgang bij sommige aanpassingen is natuurlijk geen vast gegeven”, aldus Esther. Hierdoor gaan ze het doel zoals het er nu voor staat niet halen, omdat ze iets te ambitieus waren. Alsnog is Jan erg tevreden “de opstart is al een stuk beter aan de hand van de lactatiewaarde van 100 dagen.” Voor nu gaan ze verder met dit doel. Als de opstart is verbeterd wil Jan het jongvee ook op deze manier gaan aanpakken. 

De manier van werken 
Dit was voor Esther in het begin wat zoeken. "De bedrijfsbezoeken zijn wel anders dan normaal. Ze zijn nu uitgebreider, waarbij er een vaste ronde en meer structuur in zit. Hierdoor pak je eerder de risicodieren aan en heb je attentiedieren in het vizier. Het administratieve papierwerk ziet Esther wel als een nadeel, mede doordat het niet haar favoriete onderdeel is, maar het hoort erbij en is goed om te kunnen evalueren. Ook wordt er hierdoor consequent gewerkt en blijft de focus op het doel", aldus Esther. Het opstellen van een overeenkomst geeft een goede motivatie en vormt een stok achter de deur. Voor Jan is het werk hetzelfde gebleven, maar door het Plan van Aanpak verbeter je het sneller. Het bonus malus systeem hebben Jan en Esther eerst niet zo strak aangepakt. Ze vonden het moeilijk in te schatten hoeveel tijd er werd besteed en of het doel haalbaar was.

Tips 
Esther geeft als Goude tip: “Als je er in stapt, moet je consequent zijn. Niet we zien wel hoe het loopt, maar samen 100% ervoor gaan. Door afspraken te maken, ze na te komen, goed uit te werken in een verslag en regelmatig te evalueren, werk je optimaal. Als het Plan van Aanpak voor het gestelde doel goed loopt geeft dit een betere relatie met de veehouder en houdt het elkaar scherp om het gezamenlijke doel te behalen”.